Türkiye’nin İlk Sanal Mars Görevi BURAK-1, MoEP Tarafından Gerçekleştirildi

Türkiye’de bir ilk olarak, 2-8 Ocak 2023 tarihleri arasında Mars on Earth Project (MoEP)-Sanal Mars Görevini başarıyla gerçekleştirdi. Görev için gerçekleştirilen ön hazırlık sürecinden, görevin sonuçlanmasına kadar olan sürede gerçekleştirilen çalışmaların detaylarını okuyucularımız ile paylaşmak isteriz.

Öncelikle yanıtlamak istediğimiz iki temel soru bulunuyor;

• Sanal Mars Görevi nedir?
• Dünyada benzer çalışmalar yapılıyor mu?

Sanal Mars çalışmaları; farklı ülkelerde bulunan Analog Mars Araştırma İstasyonları ve Mars araştırmaları üzerine kurulmuş toplulukların, gerçek bir Mars görevi sırasında meydana gelebilecek problemleri öngörmek, mürettebatı bu görevlere hazırlamak ve bu yönde görevlerin alt yapısını oluşturmak için tasarlanmış görevlerdir.

Bu yapı; sanal ortamda kurgulanmış bir senaryo üzerinden, mürettebat üyelerinin kendilerine atanan görevleri gerçekleştirdiği ve rapor ettiği bir sistem üzerine kuruludur.

Türkiye’nin ilk Analog Mars Araştırma İstasyonunu tasarlayan MoEP; bu doğrultuda sanal görev çalışmalarını da başlatarak bir Sanal Mars Görev serisi tasarlamıştır.

MoEP-Sanal Mars Görevlerini diğerlerinden ayıran ve oldukça özel kılan bir ayrıcalık mevcuttur. Dünyada bir ilk olarak; MoEP-Sanal Mars Görevleri sırasında;

Dünya’dan Mars’a aktarılan talimatlar için Derin Uzay Ağı (Deep Space Network-DSN) ve Mars’tan Dünya’ya aktarılan görev sonuçları için de Mars Uydu-Yer Haberleşmesi simule edilmiş ve bunun gerçekleştirilmesi için 36.000 Km. GEO ‘da bulunan gerçek bir uydu olan Es’hail 2/QO-100 amatör haberleşme uydusu ve MoEP-Amatör Uydu Haberleşme İstasyonları kullanılmıştır.

MoEP-Sanal Mars Görevinin uydu iletişim altyapısı, yukarıda belirtildiği gibi gerçek uydu iletişim altyapısı kullanılarak oluşturulmuş, Dünya-Mars arasındaki zaman gecikmesi de senaryoya dahil edilerek gerçek zamanlı haberleşme olmayacağı için karşılıklı haberleşme video posta mesaj formatında gönderilip alınmıştır.

Resim-1. MoEP Sanal Mars Görevlerinde simüle edilen Dünya-Mars haberleşme altyapısı. (Image Credit: MoEP)

İlk MoEP-Sanal Mars Görevi, Kod: BURAK-1

MoEP Sanal Mars Görevleri; 7, 14 ve 21 SOL (Mars günü) olacak şekilde gerçekleştirilmesi öngörülmüştür. Katılımcı takımlar minimum 7 kişiden oluşmakta, mürettebatın uzmanlık alanları ve eğitim durumlarına uygun olarak görevin araştırma odağı şekillenmekte ve görev içeriği görece spesifik olarak tasarlanmaktadır.

Serinin ilk görevi BURAK-1; Bitki Moleküler Biyoloğu ve Kadın Görev Gücü Komutanı Tuğçe CELAYİR liderliğinde astrobiyoloji araştırmaları odaklı olarak tasarlanmıştır. Tamamı kadınlardan oluşan mürettebat; biyoloji ve eczacılık alanlarında konusunda uzman ve eğitim gören MoEP gönüllüleri arasından seçilmiştir. 

BURAK-1 aynı zamanda, kadın uzay gücünü sembolize ederek kadınların uzay çalışmalarına ve uzaya olan ilgisini desteklemek, cinsiyet fırsat eşitliğini desteklemek amacını taşımaktadır.

Resim-2. MoEP Sanal Mars Görev Serisinin ilk görevi olan BURAK-1’in logosu. (Image Credit: MoEP)

Görev kod adı olarak seçilen BURAK-1; “göğe yükselen” anlamı taşımaktadır ve sanal görev gücü komutanı tarafından önerilmiş, görev logosu da buna istinaden yine takım tarafından dizayn edilmiştir.

Sanal Görev Öncesi Hazırlıklar

Uydu Haberleşmesi Hazırlığı

MoEP-Sanal Mars Görevi BURAK-1 dahil olmak üzere, farklı disiplinlere sahip tüm görev serisinin tasarımı ve ön hazırlığı MoEP tarafından yönetilmiştir.

Resim-3. MoEP-Finlandiya Amatör Uydu Haberleşme İstasyonunda MoEP-Sanal Mars Görev Moderatörü olarak destek sağlayan Sayın Burcu Aybak Dinc  (OH2CAV). (Image Credit: MoEP)

MoEP-Sanal Mars Görevinde video aktarımına uygun, en geniş kapsama alanına sahip ve kullanılması planlanan Es’hail 2/QO-100 amatör haberleşme uydusu; ne yazık ki ulusal frekans band planı çerçevesinde Dünyada sadece Türk amatör telsizciler tarafından kullanılamamaktadır.

Resim-4. MoEP-Almanya Amatör Uydu Haberleşme İstasyonunda MoEP-Sanal Mars Görev Moderatörü olarak destek sağlayan Sayın İsmail ERDOĞAN (DL2IE). (Image Credit: MoEP)

Sorunun çözümü için görevde yer alması adına MoEP-Finlandiya Amatör Uydu Haberleşme İstasyonu ve MoEP-Almanya Amatör Uydu Haberleşme İstasyonu görevlendirilmiştir. İstasyon operatörlerimiz Burcu AYBAK DİNÇ (OH2CAV/TA2NBA), Barış DİNÇ (OH2UDS/TA7W) ve İsmail ERDOĞAN (DL2IE) ve sanal görev planlayıcısı olarak Ruha USLU (TA2IRU) ile bir toplantı yapılmış, planlama çerçevesinde görev dokümanı oluşturulmuştur.

Görev Bankası ve Mürettebat Bilgilendirme

Sanal görev; gerçek bilim, amatör telsizcilik ve kurgunun birleşmesinden oluşan bir yapıya sahiptir. Görevlerde amatör telsizcilikte kullanılan bazı alt yapılar kullanılacağından mürettebat bu konu hakkında da bilgilendirilmiş; Mors alfabesi kullanım, dijital modlar, uydu ve karasal telsiz haberleşme yapıları konusunda tanıtım yapılmıştır.

MoEP-Sanal Mars Görev Bankası hazırlanarak günlük olarak mürettebata atanacak görevler sınıflandırılmış ve detaylı olarak dokümanlarda açıklanmıştır.

Mürettebat, görev öncesinde ön eğitime alınmış ve ihtiyaç duyabilecekleri bilgiler paylaşılmıştır.

Sanal Mars Görev Kurgusu;

• Takım görev planlama, hiyerarşi, mürettebat ve zaman disiplini,
• Ana istasyondan görev istasyonuna intikal hazırlığı,
• Mürettebat taşıyıcı rover için online Mars haritası üzerinde rota ve güç hesaplama ile intikal planlama,
• ALFA-1 İstasyonu ve intikal acil durum senaryoları,
• ALFA-1 İstasyonu için tüm gün uydu iletişim kesintisi senaryoları,
• ALFA-1 İstasyonun oksijen, su, gıda, elektrik gücü ve diğer rezervlerinin yönetimi,
• Saha meteorolojik raporlama (amatör telsizcilikte kullanılan bir dijital modda oluşturulmuş kurgusal meteorolojik harita verilerinin, kodlanmış ses dosyası mürettebata gönderilmesi ve mürettebat tarafından mobil uygulama ile çözümlenmesi),
• Online haritalar üzerinde bölge keşif ve analiz çalışmaları,
• Mors kullanılarak yapılan mesaj aktarma ve çözme çalışmaları,
• ALFA-1 İstasyonu laboratuvarı için bilimsel araştırmaları,
• Mürettebatın görev sonunda uyguladığı Dünyaya dönüş senaryosunu içermektedir.

Görev Öncesi Etkinlikler

Resim-5. İTÜ Uzay Sistemleri Tasarım ve Test Laboratuvarına düzenlenen teknik gezi sırasında Sanal Mars BURAK-1 mürettebatı, uydu üretim ve test sistemlerini yerinde gözlem şansı elde etmiştir. (Image Credit: MoEP)

Teorik eğitimler haricinde; mürettebatın uzay ve uydu çalışmaları konusunda bilgilendirilmesi ve bu konuda farkındalık oluşturulması, ülkemizde halihazırda var olan ve devam eden çalışmalar konusunda yerinde bilgilendirilmesi amacıyla; İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) – Uzay Sistemleri Tasarım ve Test Laboratuvarı (USTTL)’na teknik gezi düzenlemiş, konusunda uzman kişiler tarafından laboratuvarın teknik alt yapısı, donanımı, imkan ve kabiliyetleri tanıtılmış, devam eden ve bitmiş uydu modelleri üzerinde anlatımlar yapılmış, mürettebatın soruları cevaplanmıştır.

Akabinde BURAK-1 mürettebatı, amatör telsizciler ile sanal ortamda buluşturmak amacıyla yine MoEP gönüllülerince oluşturulmuş “Amatörce Sohbetler” kanalında radyo operatörlerinin özel toplantısına davet edilmiş ve toplantıda radyo amatörleri ile proje hakkında karşılıklı görüşme şansı elde etmişlerdir.  Toplantıya mürettebatla birlikte lisanslı radyo amatörü olan ve MoEP kurucu ortaklarından Serenay USLU (TA2ISU) da destek amaçlı katılmış ve açılış konuşmasını yapmıştır.

BURAK-1 Görevinin Gerçekleşmesi

BURAK-1 Görevi, ilk sanal görevde yer almanın heyecanını taşıyan mürettebat üyelerinin ciddi özverisi ve emeği ile başarıyla tamamlanmıştır. Görev süresinde, tüm mürettebat üyeleri günlük olarak kendilerine atanan farklı zorluk seviyelerinde ve konulardaki görevleri mutlak zaman disiplini içerisinde tamamlamış ve rapor etmiştir.

BURAK-1 görev çıktısı olarak; 32 ayrı görev raporu sunulmuş, gerçek bir analog görevde analiz edilmesi gereken rezerv durumu ve meteorolojik verilerin işlenmesi üzerine çalışılmış, araştırma görevlerinden doğan fikirler yine MoEP-Analog Mars Araştırma İstasyonu araştırma laboratuvarında uygulanmak üzere kaydedilmiştir.

7 Gün süren görev boyunca gerçekleştirilen online görüşmelerde, her mürettebat üyesi araştırma alanını temsilen sunumlar da gerçekleştirmiş ve bulundukları SOL içerisinde gerçekleştirilen görevleri özetleyerek mürettebat toplantısında bildirmiştir.

Resim-6. MoEP Sanal Mars Görevi BURAK-1 mürettebatının SOL-1 kapsamında gerçekleştirdiği toplantıdan kesit. (Image Credit: MoEP)

Görev sonrasında, tüm mürettebat üyeleri sertifika alarak MoEP-Analog Mars İstasyonunda çalışabilecek “Analog Astronot Adayı” olarak isimlerini listeye yazdırmışlardır.

Sosyal Sorumluluk Görevi

SOL-7 içerisinde, bir sosyal sorumluluk görevi de gerçekleştirerek BURAK-1 mürettebatı tarafından “uzayda kadın gücünü” vurgulamış ve bu konuda bir sunum ve söyleşi gerçekleştirmiştir.

MoEP olarak benimsediğimiz üzere; sadece uzay çalışmalarında değil, bilimin her alanında cinsiyet eşitliğini desteklemekte ve bilim üreten güçlü kadınlar görmek için çalışmalarımıza devam etmekteyiz. BURAK-1 mürettebatı, sanal görev kapsamında bu mesajı vererek Ay’da ve Mars’ta ayak izlerini bırakacak olan güçlü kadınların yetişmesi için örnek teşkil etmektedir.

Resim-7. BURAK-1 mürettebatının SOL-7 içerisinde gerçekleştirdiği sosyal görev ile kadınların uzay çalışmalarına aktif katılımının desteklenmesi ve cinsiyet eşitliği vurgulanmıştır. (Image Credit: MoEP)

Sanal Görevler Moderatör Denetimi

Sanal görev, başlangıcından bitimine kadar MoEP-Sanal Görev Moderatörleri tarafından takip edilmiştir. Moderatörler çalışma boyunca notlar almış, alınan notlar ve konuyla ilgili tartışılması gereken konular soru-cevap kısmında mürettebatla görüşülmüştür.

Sanal görevlerin yürütülmesinde birincil sorumluluk -inisiyatifler tanınmış- görev gücü komutanına ait olmakla birlikte, sanal görev moderatörleri görevin mutlak bir disiplin içerisinde yürütülmesinin kontrolcüsü olarak görev almaktadır. Sanal görev moderatörleri günlük görev bitiminde görevin ifası sırasında kendi aldığı notları, mürettebat yoklaması, zaman disiplinine riayet, sunum puanı ve takım genel görev ifa puanlamasını online olarak sistem üzerinde rapor etmiştir.

Sanal görev moderatörleri, tanımlanmış kurallara uyulmaması durumunda istisnasız günlük görevi veya takımın görevinin tamamen iptali konusunda yetkilendirilmiş olup, raporladığı disiplin puanı bu konuda önceliklidir.

Burak-1 Görevine Ait Bazı İstatistikler

• (138) Sayfa MoEP-Sanal Mars Görev hazırlık dokümanı oluşturulmuştur.
• (87) Sayfa MoEP-Sanal Mars Görev sonuç raporu hazırlanmıştır.
• (12) Adet, toplamda (9) dakika Dünya-Mars arası haberleşmede kullanılan Derin Uzay Ağı simülasyonunda günlük talimat aktarımı ve görev sonuç raporları için video hazırlanmıştır.
• (28) Defa Es’hail 2/QO-100 amatör uydusu kullanılmıştır.
• (3) Adet, toplamda (17) dakika Sanal Mars Görevi tanıtım videosu hazırlanmıştır.
• (3) Adet görev öncesi hazırlık ve eğitim amaçlı online toplantı gerçekleştirilmiştir.
• (4) Personel lisanslı amatör telsiz operatörü olarak görev almıştır.
• (2) Personel Sanal Mars Görevi Moderatörü olarak görev almıştır.
• (8) Adet görev sunumu hazırlanmıştır.
• (7) Adet Robot36, PD90, PD120 formatında SSTV çalışması, (5) adet de Mors alfabesi çalışması hazırlanmıştır.
• (1) Adet online biniş bileti uygulaması kodlanmıştır.

BURAK-1 Görevi Takip Sertifikası ve Sürpriz Ödüller

BURAK-1 Görevi kapsamında, Es’hail 2/QO-100 uydusundan yayınlanan görev bildirimlerini takip ederek, takip sertifikası almaya hak kazananların sertifikaları gönderilmiş, biniş bileti uygulamasını kullananlar arasında yapılan online çekilişle de bir kişiye MoEP ve BURAK-1 logolu tişört hediye edilecektir.

Resim-8. MoEP Sanal Mars Görevi BURAK-1 için biniş bileti uygulamasıyla katılım sağlayan destekçiler arasından çekiliş ile bir şanslı kişiye tişört hediye etmektedir. (Image Credit: MoEP)

Görev serisi boyunca; görevlere farklı sponsorların katılımlarına imkan tanıma ve sürpriz hediyeler verilmesi kararlaştırılmıştır.

MoEP-Sanal Mars Görevi (2) Hazırlıklarına Başlandı

İlk görevin ardından zaman kaybetmeden; MoEP-Sanal Mars Görevi serisinin ikinci adımı için çalışmalara başlanmıştır. İkinci görev; jeoloji araştırmalarına odaklanan ve MoEP’in uluslararası gönüllüleri ile işbirliği üzerine kurgulanmış bir görev niteliği taşımaktadır.

İkinci görev kapsamında; uydu iletişim altyapısının geliştirilmesi, jeoloji araştırma önerilerinin değerlendirilmesi ve sosyal bir mesaj olarak uluslararası multidisipliner çalışmanın ve takım ruhunun vurgulanması amaçlanmaktadır.

Şimdiden ikinci Sanal Mars Görevi için rezervasyon doldu bile! Ancak, sonraki görevler için hala mürettebat planlamamız devam ediyor. Konu hakkında web sayfamızdan ve sosyal medya adreslerimiz üzerinden yayınlanacak Sanal Görev çağrılarını ve hesaplarımızı takip etmenizi öneririz.

MoEP-Sanal Mars Görevine Nasıl Başvurulur?

MoEP-Sanal Mars Görev mürettebatı olmak için; başvurular hakkında detaylı şekilde hazırlanmış olan buradaki yazımızı inceleyerek MoEP-Sanal Mars Başvuru Formunu doldurmanız gerekmektedir. Uluslararası başvurular ortak başvuru formu üzerinden alınmaktadır. Bu nedenle başvuru formu İngilizce olarak hazırlanmıştır. Başvurularda MoEP Gönüllüleri önceliklidir.

MoEP ekip ruhunun korunması amacıyla takım başvurularına önem vermektedir. Takım başvurularında mürettebat sayısı şu an için en az (7) kişidir. Bu şekilde başvuru gerçekleştirildiğinde; ön elemeleri geçen takımlar uygun görülen sanal mars görevine planlanmaktadır.

Bireysel başvurularda ise; başvuru sahibinin MoEP tarafından başvurusu mevcut ve ileri bir tarih için planlanmış bir takımın liderinin de onayının alınmasıyla takıma dahil edilmesi esastır. Bu durumda, bireysel başvurularda süreç uzun sürebilir.

MoEP-Sanal Mars Görevi BURAK-1 Videosu

BURAK-1 Görevi kapsamında yapılan çalışmaları özetlemek üzere detaylı bir video hazırlığındayız. Bu video içeriği; gelecek çalışmalara katılmak isteyen adaylar için oldukça bilgilendirici olacaktır. Dilerseniz videoyu Türkçe veya İngilizce alt yazılı olarak da izleyebileceksiniz. MoEP-Sanal Mars Görevi BURAK-1 videosu yayınlandığında; MoEP web sayfasında ve sosyal medya hesaplarında duyurulacaktır.

Bizden

Türkiye’nin ilk Sanal Mars Görevini gerçekleştirmiş olmaktan, her geçen gün daha fazla yerli firmanın uzay yarışına girmeye başladığı günümüzde, MoEP olarak biz de Türkiye uzay ekosistemine katkıda bulunmaktan onur duyduğumuzu ifade etmek isteriz.

MoEP-Sanal Mars Görevi Sponsorluğu

Sanal Görevler, MoEP Okul Mars Üslerinin malzeme ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla sponsorlarca desteklenmektedir. Bu sayede okul Mars üslerinin Raspberry Pi ve/veya Arduino kartları, sensörler gibi elektronik bileşenler, kablolar, şapka, tişört vb. gibi malzemelerinin temini amaçlanmıştır.

Bir sanal görevin bir veya birden fazla sponsorla desteklenmesi mümkün olup, sponsorlar dilerlerse bir göreve sadece kendileri destek olabilirler. Sponsorlar görev süresince yayınlanan yazılarda ve sosyal medya çalışmalarında logo ve isim olarak yayınlanmaktadır.

Linkedin Instagram Twitter Facebook YouTube

BURAK-1 Sanal Mars Görevi Sponsoru

MoEP-Sanal Mars Görevi BURAK-I; MoEP ile arasında hizmet alım ve gizlilik sözleşmesi bulunan ÖYLER firması sponsorluğunda gerçekleştirilmiştir. Kendilerine sunmuş oldukları destekten dolayı teşekkür ederiz.