Tokmak MARS-77-1 İstasyonu

Merhabalar. Bu yazımı Yalova ili Altınova ilçesinin Tokmak Köyü ilkokulundan yazıyorum. Bir öğretmen ve Mars on Earth Project (MoEP) gönüllüsü olarak; uzay konusundaki çalışmaları daha uygulanabilir bir alana taşımak için, okulumda öğrencilerimle birlikte küçük bir çalışma yapmaya karar verdik. Bu yazıyı da çalışmamız hakkında hem sizi bilgilendirmek, hem de başlangıç için örnek olması için kaleme aldım.

Nasıl Başladık?

Çocukları bilirsiniz, uzaya oldukça meraklıdırlar ve bizler de elimizden geldiğince onlara uzay hakkında bilgiler aktarıyoruz. Ancak bunlar imkanlarımız dahilinde, genelde teorik bilgiler ve görece basit uygulamalar üzerineydi. MoEP’te birlikte yapılan etkinliklerde öğrencilerimdeki uzay merakını ve gözlerindeki parıltıyı görünce bunu daha bilimsel bir çalışma ile onlara öğretmeyi düşündüm. Öğretmek derken, onları doğrudan uzay çalışmalarının bir parçası olmaya davet ettim aslında. Değerli okul müdürümüzün de desteği ile ilk adımı attık.

Önce MoEP kapsamında oluşturulan Çocuk Uzay Gücü’ne oldukça kalabalık bir şekilde katılım sağladık ve ZOOM etkinliklerine destek verdik. Sonrasında çocukların ilgisi daha da arttı ve kendi aramızdaki sohbetlerimiz de bir çok yeni fikirler ortaya çıkmaya başladı. Derken; kendimizi bir anda uzaysal botanik ünitelerinden, Mars uzay araçları modellemelerinden, uzay roketlerinden, Mars ve uzay ortamından ve uzaydaki robotlardan sohbet ederken buluverdik.

Sizlerin de bildiği gibi çocukların bir çoğu STEM temelli yaklaşımlara daha çok ilgi duymaktadır. Uzayla ilgili anlatılan soyut kavramlara; modellenmiş bile olsa dokunabilmek, yakın olmak veya hareketini izlemek teorik bilginin pekiştirilmesini çok daha hızlı ve kolay kavratabiliyor onlara.

Nasıl İlerledik?

El becerilerimizin gelişmesi ve modelleme alışkanlığı kazanabilmek için öğrencilerim ile birlikte Çocuk Uzay Gücü serisinin 2, 3 5 ve 6‘nci makalelerinde bahsedilen “Masaüstü Mars Üssü”nü yapmaya başladık.

Boş zamanlarımızda kontrplak kesimlerimizi tamamladık. Çocuklar da her bir bölümde görev aldı, malzeme kesimlerini, açı değerlerini çizmeyi gördüler, zımparalama yaptılar ve sonuçta bu pandemide hepimiz için oldukça keyifli bir zaman geçirdik.

Seriyi daha önce okumamış olanlar için özetlemek gerekirse; bu çalışmada basit bir Mars üssü modelliyoruz. Modelimiz bittiğinde elektronik kısımlarına sıra gelecek. Daha sonra da bu minik üs MoEP tarafından geliştirilen Nesnelerin İnterneti (Internet of Things-IoT) uygulamasına bağlanacak.

Bu eğitim modelinde bir Mars üssünün;

• Hangi ek bina ve sistemlerin olması gerektiği, bunlara neden ihtiyaç duyulduğu,
• Sıcaklık, nem, basınç gibi temel yaşamsal değerlerin izlenmesinin önemi,
• Üs hava kilidi ve fonksiyonu,
• Üs basınç dengelenmesinin önemi ve kontrolü,
• Dünya-Mars arası veri iletimi,
• Haberleşme sistemleri gibi konular benzetim yapılabiliyor.

Nasıl Haberleşiyoruz?

Mars Üssü bir eğitim modeli olduğu için; önce neyin-neden bu şekilde tasarlandığı ve gerçek bir Mars ortamında ne için kullanılacağı ile önemi anlatılıyor. Daha sonra projelerde her şey çocukların isteğine göre yeniden gözden geçirilebiliyor, onların bir birey olarak da fikirlerine önem veriliyor. Öyle ki; mesela bir tasarım tamamen değiştiriliyor veya boyama renkleri çocukların zevkine bırakılıyor. Zaten her konuda (velileri ile birlikte katıldıkları) online soru sorup, anında cevap alabilecekleri veya diğer illerdeki aynı takımdaki çocuklar ile görüşebilecekleri bir haberleşme platformumuz da mevcut.

Hayaller ve Planlarımız Nasıl Büyüdü?

Eğlenceli çalışmalarımız sürerken başka bir fikir daha ortaya çıktı. Okulumuzda şuan için kullanım dışı olan ve bakım gerektiren, şirin mi şirin bir binamız var. Şanslıyız ki binanın etrafında da kullanabileceğimiz çok büyük olmasa da açık bir alan bulunmakta. Hem binayı korumak ve işlevsel hale getirmek için zaten bir çalışma başlatmıştık. Şu an hava şartlarına bağlı olarak bazı tadilat işleri devam etmekte, bittiğinde okulumuza çok güzel bir kütüphane kazandırarak katkı da sağlamış olacağız.

Binamızın hemen yanında ve arkasında eğitim veya oyun alanı olarak kullanılmayan bölümü, aktif çalışmalarımız için değerlendirmeye karar verdik. Yerimiz 4,5 x 7,5 metre kadar küçük bir alan, ama olsun. Sonra kendi aramızda Mars on Earth Project (MoEP)’in yaklaşık 500 metrekare alan için modellenmiş yapay Mars modelinin küçük bir modelini buraya uygulanıp uygulanamayacağını tartıştık. Ekibimizi özetlemek gerekirse;

Şu an en kalabalık nüfusa sahip üslerden biriyiz ve üssümüzün mürettebatı benimle birlikte tam 21 kişi. Mürettebatımızın yaş ortalaması 10,4 olup, %57,8‘i evde evcil dost bir canlıya bakmaktadır. Mürettebat genel olarak çevre, astronomi, müzik, matematik ve programlamaya ilgi duymaktadır.

Üs Çevre Puanı : %90
Üs Atık Geri Dönüşüm Puanı : %85

Danışman 

• Aynur ÖZDAL

Mürettebat

1. A.K.Ö. (İlgi Alanı : Programlama)
2. B.D. (İlgi Alanı : Programlama)
3. B.A. (İlgi Alanı : Matematik)
4. C.. (İlgi Alanı : Astronomi)
5. D.Ö. (İlgi Alanı : Müzik)
6. E.A. (İlgi Alanı : Matematik)
7. E.Ç. (İlgi Alanı : Çevre)
8. G.A. (İlgi Alanı :Çevre)
9. I.K. (İlgi Alanı :Astronomi)
10. L.B. (İlgi Alanı :Astronomi)
11. M.E.E. (İlgi Alanı :Müzik)
12. N.Ç. (İlgi Alanı :Çevre)
13. O.T. (İlgi Alanı :Astronomi)
14. Ö.E. (İlgi Alanı :Astronomi)
15. U.A. (İlgi Alanı :Astronomi)
16. Y.Ş. (İlgi Alanı :Programlama)
17. Y.Y.Ç. (İlgi Alanı :Astronomi)
18. Y.A. (İlgi Alanı :Astronomi)
19. Z.Ö. (İlgi Alanı :Programlama)
20. İ.S. (İlgi Alanı :Astronomi)

34 Metrekarelik Mars

Çocuklarımız bir şey ister de olmaz mı? Tabi ki olur olmasına ama, nasıl olacaktı bu iş? Sonuç: Deneyeceğiz, ilk adımda olmazsa sonraki adım. Onda da olmazsa olana kadar devam. Bu işi başaracağız!

Çocuk Uzay Gücü’ndeki çocuklara takım içi çalışmalarda “mürettebat” olarak hitap ediliyor. Bu da onlara, hem aidiyet hissi kazanma, hem de yaptıkları işe  daha çok  sahiplenmeleri olarak geri dönüyor. Diğer yandan, grup halinde disiplinli bir çalışmanın da içerisinde yer almış oluyorlar. Zaman içinde takıma girerken belirttikleri ilgi alanlarına bağlı olarak; kendi içlerinde görev alanlarına ayrılacaklar. Sonra da her birinin seçtiği alanda mesleki olarak çalışan MoEP gönüllüleri onlara eğitimler verecek.

Kabaca 34 metrekarelik küçük alanımız, ana projedekinin neredeyse %6,7‘si kadar bir yerdi. MoEP gönüllüleri ertesi sabah olduğunda alanımızı için ölçeklenmiş bir modelini çıkarmışlardı bile. Hatta alanımızın da 1/25 ölçekte bire-bir çizilmiş modellemesi yapılmış, çocukların hayal gücünü öne çıkarmak ve onların da fikrini almak adına, üzerinde kolayca değişiklik yapabileceğimiz bir şablon da oluşturulmuştu. Bize de kolları sıvamak ve işe de koyulmak kaldı. İlk adım başlamaktır, gerisi gelir değil mi?

Şimdi bina ve çevre düzenlemesi ile ilgili çalışmaların bitmesini beklerken, bir yandan da yapay Mars Üssümüz ile ilgili alanımızı şablona göre işaretleyip planlama yapmaya başladık. Daha sonra elimizdeki plana göre bu alanda yavaş yavaş yapay bir Mars kolonimiz yükselecek. 34 metrekarelik Mars koloni yerleşkemizde;

• Bazı hareketli objeler,
• Sabit objeler,
• Sondaj ve maden alanları,
• Mekik ve roket rampaları,
• Rover hangarları ve roverler,
• Güç iletim hatları,
• Haberleşme hatları,
• Enerji üretim üniteleri,
• Habitat üniteleri,
• Raylı maden sistemleri,
• Depolama alanları,
• Güç, aydınlatma sistemleri ve hatları yer alacak.

Bunların dışında üssümüze kazandıracağımız bir kaç eğlenceli gözlem çalışması daha var. Şu an planlama aşamasında olduğu için faaliyete geçtiğinde sizlerle paylaşacağız onları da.

Tüm bunların nasıl yapılacağı ve işlerliği vb. konularında ön planlarımız mevcut. Yalova ilindeki ilk örnek Mars üssü olarak çalışmaya başladığımız için üs kodumuz da belirlendi; MARS-77-1. İleride üsler çoğaldıkça her il böyle bir kodlama alacak. İlk iki rakam şehrin plaka kodunu, ikincisi ise o ildeki kaçıncı üs olduğunu ifade edecek ve web tabanlı sistemde de bu şekilde görünecek. Ayrıca her üssün kendi kodunu taşıyan arması oluşturulacak ve tişörtlerinde, yazılarında vs. bu armayı kullanabilecekler. Bizim armamız da hazır 🙂

Bu arada yazmayı unuttum, MARS-77-1 üssümüz için yeni bir model Mars rover aracı da tasarlandı bile.

Bitti mi? Hayır 🙂

Mars üssü olur da, haberleşme olmadan olur mu? Burada bir de haberleşme istasyonumuz olacak. Onaracağımız binanın bir odasını istasyon haline getireceğiz. Odanın camı da zaten yapay Mars kolonisi alanımıza bakmakta. Eh! Ne de olsa kıymetlimiz, gözümüzün önünde dursun.

İlk etapta, MoEP’teki amatör telsizciler bize teorik eğitimler verecek. Daha sonra çocuklarla birlikte bir kısa dalga dinleyicisi (SWL) olarak çalışmaya başlayacağız ve SWL belgemizi alacağız. Mors haberleşmesine ilk adımı atacağız, mürettebatın Mors eğitimini eğlenceli hale getirmek için basit kablolu, kablosuz sistemler de yine bu çalışma içerisinde geliştirilecek.

İkinci adımda asıl heyecan başlayacak. Katılmak isteyenlerle birlikte amatör telsizcilik sınavına girip, lisanslı birer amatör telsizci olacağız. Bu adımdan sonra artık istasyonumuzu bir adım daha öteye taşıyacak ve tüm dünya sesimizi duyurabilir hale geleceğiz. Türk amatör telsizcilerinin de bu çalışmalarımız başladığında bizi destekleyeceklerine inanıyorum.

Bir konuya değinmeden geçemeyeceğim. Amatör telsizciliğin bulunduğumuz konum açısından da farklı bir önemi daha var. Geçmiş dönemlerde ülkemizde ve özellikle Marmara bölgesinde yaşanan deprem gibi yıkıcı doğal afette haberleşmenin ne kadar önemli olduğunu görmüştük ve burası da ne yazık ki en çok etkilenen alanlardan biriydi. Bu çalışma ile de aynı zamanda acil haberleşme için alt yapımızı oluşturmuş olacağız.

İstasyonumuz; hem bizlerin haberleşme teknolojileri konusunda ufkumuzu açacak, hem de gerek uzay-uydu ve gerekse haberleşme konusunda okulumuzu, çalışmalarımızı tüm Dünyaya tanıtmış olacak. Tabi bu arada Mars-77-1 üssümüz ile ilgili yapılanları paylaşmaya gayret edeceğiz. Ziyarete gelemeseniz bile size her zaman MARS-77-1 üssümüzün resimlerini görebileceksiniz.

Şimdi kısacık bir ara verip; hani hepimizin çocukluğunda kulağımıza yer etmiş şu sözler var ya; gelin bir kez daha birlikte dinleyelim.

İşte biz de Mars’a gidemesek de, Mars’ı çocuklarımızın ayağına getiririz düşüncesiyle yola çıktık bakalım hayırlısıyla.

Çalışmalarımızı tamamladığımızda ziyaretimize gelirseniz, başımızın üzerinde yeriniz var. Gelemezseniz de üzülmeyin, “kocaman yürekler için mesafelerin bir önemi yoktur” derler. Burasının sizin de Mars üssünüz olmaması ve sahiplenmememiz için hiç bir sebep yok. Ben ve öğrencilerim ilk defa denenecek bir çalışma için kalplerimizi ortaya koyduk. Siz uzaktan bir selam edin, o da yeter. Nerede olursanız olun, yorumlarınız aracılığı ile birkaç cümlelik desteğiniz bile yeterli.

Şimdilik bu kadar. Kusura bakmayın, tüm bunların hayata geçirebilmesi için ilk yazıyı burada noktalamam ve mürettebatım ile birlikte çalışmaya devam etmemiz gerek :))  Görüşmek üzere.

Sosyal Medya Paylaşım Etiketimiz: #tokmakmars771

Facebook Instagram Twitter İletişim