Güneş’in her gün doğudan doğup batıdan battığını biliyoruz. Peki, bu basit gözlemin ardında yatan bilimsel gerçekleri ne kadar anlıyoruz? “Gölgenin İzinde Güneş’in Günlük Hareketi” etkinliği, öğrencilere Güneş’in günlük hareketini gözlemleyerek anlamaları için eşsiz bir fırsat sunuyor.
Bu etkinlikte, öğrenciler gölge boyu ve yönündeki değişimleri inceleyerek Güneş’in konumuyla olan ilişkisini keşfedecekler. Bilimsel gözlem, veri toplama ve analiz becerilerini geliştirirken, fotoğrafçılık ve zaman atlamalı (time-lapse) fotoğrafçılık hakkında da temel bilgiler edinecekler.
Etkinlik, sadece bir bilim deneyi değil, aynı zamanda öğrencilerin merak duygularını harekete geçiren ve onları keşfetmeye teşvik eden bir yolculuk.
Etkinliğin Adı
- Gölgenin İzinde Güneş’in Günlük Hareketi
Etkinliğin Konusu ve Amacı
- Öğrencilerin Güneş’in günlük hareketini gözlemleyerek anlamalarını sağlamak,
- Gölge boyu ve yönündeki değişimlerin Güneş’in konumuyla ilişkisini kavramak,
- Bilimsel gözlem, veri toplama ve analiz becerilerini geliştirmek,
- Fotoğrafçılık ve zaman atlamalı (time-lapse) fotoğrafçılık hakkında temel bilgiler edinmek (isteğe bağlı).
Seviye
- K12
Süre
- 1-2 hafta
Uygulama Yeri
- Öğrencilerin okullarının bahçesi veya evlerinin yakınında, Güneş gören yerler.
Hazırlayan
- Murat Esendemir (K12 Öğrenci Uzay Girişimi Takımı – K12T)
Kullanılan Materyal ve Malzeme
- Sabit bir cisim (örneğin, bir sopa, bir bina köşesi, bir ağaç),
- Fotoğraf makinesi veya akıllı telefon,
- Not defteri veya proje dosyası,
- Kalem veya bilgisayar,
- (İsteğe bağlı) Tripod (daha sabit fotoğraflar için),
- (İsteğe bağlı) Zaman atlamalı fotoğrafçılık uygulaması.
Güvenlik Önlemleri
“Gölgenin İzinde Güneş’in Günlük Hareketi” etkinliğinde uyulması tavsiye edilen güvenlik önlemleri şunlardır;
- Etkinlik açık havada gerçekleşeceği için güneşin zararlı ışınlarından korunmak önemlidir. Güneş kremi, şapka ve güneş gözlüğü kullanımı önerilir.
- Özellikle güneşin en dik açıyla geldiği öğle saatlerinde uzun süre güneşte kalmamak, doğrudan Güneş’e bakmamak önemlidir. Güneş’e çıplak gözle veya uygun olmayan optik araçlarla bakmak ciddi göz hasarlarına neden olabileceği unutulmamalıdır.
- Gözlem yeri güvenli ve kolay erişilebilir olmalı, düşme veya yaralanma riskini en aza indirmek için düz ve engelsiz bir alan seçilmelidir.
- Etkinlik yapılacak alanda araç trafiği gibi tehlikeli durumlara karşı dikkatli olunmalıdır.
- Hava koşulları (aşırı sıcak, yağmur, fırtına vb.) göz önünde bulundurulmalı ve etkinlik gerekirse ertelenmelidir.
- Gözlemde hava koşullarına uygun giyinilmelidir.
- Etkinlik sırasında mümkün olduğunca yetişkin gözetim desteğinde bulunulmalıdır.
Etkinliğin Uygulama Basamakları
Proje Adımları:
- Gözlem Yerinin Seçimi: Okul bahçesinde veya evlerinin yakınında, gün boyunca Güneş ışığı alan ve gölgesi net bir şekilde gözlemlenebilen sabit bir cisim seçmeleri gerekmektedir. Seçilen yerin güvenli ve kolay erişilebilir olmasına dikkat edilmelidir.
- Gözlem Zamanının Belirlenmesi: Her gün aynı saatte (örneğin, öğlen 12:00 veya ders başlangıç saati) fotoğraf çekmeleri gerekmektedir. Saatin tutarlı olması, verilerin karşılaştırılabilirliği açısından önemlidir.
- Fotoğraf Çekimi: Seçilen cismin gölgesinin net bir şekilde göründüğü fotoğraflar çekmeleri gerekmektedir. Fotoğrafların aynı noktadan ve aynı açıyla çekilmesi, daha tutarlı sonuçlar elde etmelerini sağlar. Bu nedenle bir tripod kullanmaları önerilir. Eğer tripod yoksa, ayaklarıyla aynı noktada durmaya özen gösterebilirler veya yere bir işaret koyabilirler.
- Veri Kaydı: Her fotoğrafın çekildiği tarih ve saati not etmeleri ve fotoğrafları numaralandırmaları önemlidir. Ayrıca, gölgenin uzunluğunu ölçerek not alabilirler (isteğe bağlı).
- Verilerin Analizi: 1-2 haftanın sonunda, fotoğrafları yan yana koyarak gölgenin boyu ve yönündeki değişimleri gözlemlemeleri gerekmektedir. Bu değişimlerin nedenlerini düşünmeleri ve Güneş’in hareketiyle ilişkilendirmeleri beklenir.
Etkinliğin Beklenen Sonucu
- Proje Sunumu: Öğrenciler, proje sonunda aşağıdaki bilgileri içeren bir sunum hazırlayabilirler,
- Projenin amacı ve yöntemi,
- Çekilen fotoğraflar (kronolojik sırayla),
- Gölge boyu ve yönündeki değişimlerin analizi,
- Gözlemlerinden çıkardıkları sonuçlar,
- Güneş’in günlük hareketi hakkında öğrendikleri bilgiler,
- Proje sırasında karşılaştıkları zorluklar ve çözüm önerileri.
Araştırma sonuçlarınızı moepk12education@gmail.com e-posta adresine iletebilirsiniz.
Kaynakça
- MoEP Öğrenci Uzay Girişimi Eğitim Dokümanları Serisi
