ISS ve SSTV Etkinliği

ARISS,  Uluslararası Uzay İstasyonu-ISS’de yeniden SSTV etkinliğine hazırlanıyor. Etkinliğin 1 Aralık 2021’de 12.10 – 19.10 (UTC) ve 2 Aralık 2021’de 11.40 – 17.20 (UTC) saatleri arası devam etmesi planlanıyor.

ARISS kelimesi ise; Amateur Radio on the International Space Station’un baş harflerinden oluşturulan bir kısaltma olup Uluslararası Uzay İstasyonu üzerindeki amatör telsiz çalışması anlamındadır. ARISS programı NASA, AMSAT, ARRL ve çeşitli dünya ajansları tarafından uluslararası bir komite ile yönetilmektedir.

Türkiye saati ile;

• 1 Aralık 2021 – 15.10 – 22.10
• 2 Aralık 2021- 14.40 –20.20

Etkinlikte nasıl yer alabiliriz?

Sadece VHF bandında çalışan bir el telsizi ile SSTV sinyallerini alıp, cep telefonu uygulaması ile kolayca görüntüye çevrilmesi mümkün. Bu uydu izleme çalışmasına ben de küçük bir katkı sağlamak istedim. Dünyadaki Mars Projesi Topluluğu’nun da yayınlarında benimsediği gibi, bir “resimli ve adım-adım” makalesini sizler için hazırladım.

Bir radyo amatörü olarak sizler de konuya meraklı iseniz, vakit kaybetmeden konumuza başlayalım. Aldığınız resimleri bize ulaştırırsanız galerimize de yükleyebiliriz.

Türk radyo amatörleri arasında SSTV etkinliğine ilgi duyan bir çok amatör telsizcinin olduğunu görüyorum. Çalışmayı teşvik etmek ve desteklemek adına bu özet yazıyı hazırlamaya karar verdim.

Biz bu aşamada detaylara ve teknik konulara girmeden, 1 Aralık 2021 günü bir el telsizi ile nasıl resim alabiliriz onu incelemeye başlayalım.

SSTV Nedir?

SSTV; İngilizce Slow Scan Television kelimelerinin kısaltmasından oluşan, Türkçe’de yavaş taramalı televizyon anlamına gelen bir tanımdır. Amatör telsizciler olarak bizler, telsizlerimiz ile internete gerek duymadan, radyo sinyallerini kullanarak resim gönderip alarak görüşme yapabilmekteyiz.

Mevcut SSTV programları veya mobil uygulamalar, resmi sese çevirir. Bu sesi, arabirimler kullanarak telsizimize iletir ve anten ile göndeririz. Dinleyici istasyon ise sesi alır ve SSTV programlar veya mobil uygulamalar ile tekrar resme dönüştürür.

ISS, 145.800 MHz frekansından gönderim yaptığı için telsizin VHF olması zorunludur. El telsizinin kendi anteni ile dinleme yapabilirsiniz. Sabit çatı anteni veya YAGI antenlere sahip olmasanız bile el cihazının kendi anteni ile dinleme yaparak iyi sinyaller yakalayabilirsiniz.

Resim-1. El cihazı ekran görüntüsü (Image Credit: MoEP)

(*) El telsiziniz çift band (dual-band) dinleyen bir model ise (yukarıdaki resimdeki gibi) her iki satırda da 145.800 MHz’e ayarlamanız faydalı olacaktır. Çünkü röle frekansında kalması gibi durumlarda ISS geçişi sırasında röle tanıtımı veya konuşma araya girebilir. El cihazımız hazır olduğuna göre en önemli soru şudur;

Uzay istasyonunu nasıl takip edebilirim?

Bunun için bir çok program ve çeşitli mobil uygulamalar mevcuttur. Hepsinin kendine göre bazı avantajları vardır. ISS’in bulunduğumuz yerden geçişini takip etmek için telefonumuza AppStore ya da Google Play üzerinden ISS Detector uygulamasını indiriyoruz.

• İndir iOS işletim sistemi kullanan telefonlar için indirme bağlantısı,
• İndir Android işletim sistemli telefonlar için indirme bağlantısı.

Video-1. Uygulama ekranı.

Aşağıdaki resimde benim bulunduğum yer olan Burdur İlinden (Locator : KM57gl) 01 Aralık – 02 Aralık tarihlerindeki geçişler listelenmiştir. Uygulamadaki sembollerin anlamı ise; karşısında göz işareti, gözle görülebilen geçişleri; Mag değeri de parlaklığı temsil ediyor. Geçiş acısı yüksek olan geçişler bizim için daha iyi olacaktır.

Resim-2. Aralık 2021 Ayı geçişleri. (Image Credit: MoEP)

Buraya kadar olan kısımda el telsizimizi ayarladık, ISS’in geçiş vaktini tespit ettik. Artık geçiş günü açık bir alana çıkıp, ISS’den gelecek SSTV sinyallerini duymaya hazırız. Telsizimizi gökyüzüne yatay tutarak hareket ettirmeye başlıyoruz.

Aşağıda 04 Ağustos 2020 tarihindeki SSTV etkinliğine ait video duyacağımız ses ve telsizi nasıl tutmamız gerektiği hakkında bilgi verebilir.

Video-2. El telsizi kullanım.

Son aşama bu sesleri nasıl resim haline getirebiliriz?

Bu aşamada istersek direk telsizimizin hoparlörüne telefonumuza yaklaştırarak ses kayıt uygulaması ile sesleri kayıt edip sonra resme çevirme işlemi yapabiliriz. Bunun için telefonumuza AppStore ya da Google Play üzerinden yüklediğimiz uygulamaya sesleri telsiz hoparlöründen dinleterek anlık olarak resme dönüşmesini izleyebilirsiniz.

• İndir Android telefonlar için Robot36 indirme bağlantısı,
• İndiriOS işletim sistemli telefonlar için CQ SSTV uygulaması indirme bağlantısı.

Video-3. Robot36 Uygulaması.

Resim-3. iOS görünüm.

Uygulamaya anlık olarak sesleri dinletmeyi seçmiş iseniz telefonunuzun kayıt esnasında uçak modunda olması, olası bir gelen çağrı ile dikkatinizin dağılmasını ve kaydın kesintiye uğramasını önleyebilir.

Uygulamayı açınca ses çözümleme işlemine başlıyor. ISS mod olarak PD120 kullanıyor, uygulamayı açar açmaz yukarıdaki videodaki gibi “Auto Mode” seçerseniz gelen sinyalin modunu uygulama kendisi buluyor.  Alınan resimleri galeriye otomatik olarak kayıt etmektedir, dilerseniz kaydettiğiniz resimleri eposta ile bize de gönderebilirsiniz.

Geçtiğimiz zamanda SSTV Etkinliğinde uzay meraklısı 6 yaşındaki kızım ile birlikte çektiğim küçük bir videoyu ve ARISS SSTV arşivine eklenen görüntü sayfasını aşağıya ekliyorum.

“Resimli adım-adım” makalemizi buraya kadar takip ettiyseniz, 1 – 2 Aralık 2021 tarihlerinde çocuklarımız ile uydu kovalamaya hazırız sanırım.

Video-4. Uydu kovalamaca.

Resim-4. ISS arşiv ekranı. (Image Credit: Space Flight Software)

Makalede anlaşılmayan bir husus varsa veya uygulamada bir problem yaşarsanız, aşağıdaki yorum kısmını kullanarak sorununuzu bizimle paylaşabilirsiniz. Kolay gelsin.