Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ve TÜBİTAK UZAY önderliğinde, NASA ve Axiom Space iş birliği ile gerçekleştirilen Türk Uzay Misyonu bilim ekibinde yüzlerce başvuru arasından seçilen ve doğrudan Uluslararası Uzay İstasyonu’na gönderilecek olan 13 bilimsel projeden biri olarak MoEP Koordinatörümüz ve MoEP Biyoloji Bölüm Sorumlumuz Moleküler Biyolog Sayın Tuğçe Celayir‘in “Mikro Yerçekimi Altında Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme Verimliliğinin Araştırılması Projesi” seçilmiştir.
CRISPR-GEM
Proje; Bilim misyonunun İngilizce adında bulunan “Gene”, “Editing” ve “Microgravity” kelimelerinin baş harfleri kullanılarak yine İngilizce “mücevher” anlamına gelen “GEM” kısaltması ile de anılmaktadır.
Türkiye tarihinde ilk kez Uluslararası Uzay İstasyonu’na Türk astronot ve bu astronot tarafından uzay görevi sırasında uygulamaları gerçekleştirilecek olan bilimsel proje paketleri gönderileceklerdir. Türk Uzay Misyonu Bilim Ekibi’nin birbirinden değerli 13 proje yürütücüsünden en genci olarak Uluslararası Uzay İstasyonu’na bitki uzay biyolojisi alanında oluşturduğu projesini gönderecek olan MoEP Koordinatörümüz Tuğçe Celayir; aynı zamanda günümüze kadar bitki uzay biyolojisi alanında mikro yerçekimi ve gerçek uzay koşullarında uygulanma şansı bulan projeler arasında da yürütücü olan en genç bilim insanları arasındadır.
CRISPR-GEM projesinde yer alan araştırmacıların tamamı MoEP gönüllüsü (Moepian) olmakla birlikte, Türkiye’nin uzay ve teknoloji atılımında kilit rol oynayacak böylesi önemli bir projede yer almaktadırlar.
Proje ekibinde yer alan ve tamamı MoEP gönüllüsü olan genç bilim insanlarımızı; ülkemizin uzay ekosistemi için çok önemli olan bu göreve seçilmelerinden dolayı tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyoruz.
Proje grubunda yer alan Tuğçe Celayir, Özden Sıla Yigit ; geçtiğimiz dönemlerde MoEP tarafından düzenlenen ve tamamı kadınlardan oluşan Türkiye’nin ilk Sanal Mars Görevi BURAK-1‘de yer almışlardır. Bu sanal görevde Tuğçe Celayir (Görev Gücü Komutanı), Özen Sıla Yiğit (İletişim Subayı) olarak görev yapmıştır. Hali hazırda MoEP Analog Mars Araştırmalarında aktif olarak yer almaktadırlar.
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda görev alacak Türk astronotlar olan Sayın Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever tarafından gerçekleştirilecek deneyin tanımını aşağıdaki metinde okuyabilirsiniz.
Türk Astronot ve Uzay Misyonu Projelerinden CRISPR – GEM
Uzay Misyonu Adı
Mikro Yerçekimi Altında Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme Verimliliğinin Araştırılması
Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi
Yıldız Teknik Üniversitesi – Tuğçe Celayir
Deneyin Tanımı
İlgili uzay misyonu; insanlığın uzaydaki geleceği için aşılması gereken en büyük engellerden bir tanesi olan, uzun süreli uzay görevlerinde sürdürülebilir bir sistemin sağlanamaması sorununu çözmek amacıyla tasarlanan biyorejeneratif yaşam destek sistemlerinin iskeleti olan bitkilerin, uzay görevi sırasında meydana gelen biyolojik ve biyolojik olmayan stresler karşısındaki savunma mekanizmalarının anlaşılması ve geliştirilmesine yönelik olarak, moleküler biyolojinin modern gen düzenleme tekniklerinden bir tanesi olan CRISPR tekniğinin mikro yerçekimi ortamda bitkiler üzerindeki etkinliğinin araştırılmasını amaçlamaktadır.
